اقدامات بعد ابدومینوپلاستی
اقدامات بعد ابدومینوپلاستی برای دستیابی به بهترین نتیجه زیبایی و سلامتی بسیار حیاتی است. معمولا ابدومینوپلاستی بصورت ترکیبی با لیپوساکشن شکم و پهلو و پشت و گاهی با تزریق چربی به باسن همراه است . در ادامه همه اقدامات بعد ابدومینوپلاستی با به ترتیب برای شما خواهیم گفت
اقدامات بعد ابدومینوپلاستی
– دارو ها ( مخصوصا آنتیبیوتیکها سر وقت مصرف گردد )
- گاهی دارو های آنتی بیوتیک باعث حساسیت می گردد و با اطلاع پزشک می توانید از دارو های جایگزین استفاده کنید
– برای کنترل درد می توانید از دارو های ضد درد استفاده کنید ( دارو هایی که در نسخه پزشک داده شده است )
– غذاهای مقوی با فیبر بالا ( جلوگیری از یبوست ) و کم نمک استفاده شود
– مصرف مایعات ، آبمیوه طبیعی به بهبود کمک می کند
- برای جبران خون از دست رفته مصرف مایعات بسیار کمک کننده است ، در صورتی که احساس سرگیجه دارید ممکن است از کاهش هموگلوبین خون بعد جراحی باشد و با به پزشک اطلاع دهید
– حتما روزی یک ساعت راه بروید ( هفته اول بصورت خمیده و آهسته و منقطع )
- تحرک و پیاده روی آهسته از ساعت های بعد جراحی شروع شود و حداقل تا یک ماه ادامه یاید ( یکی از موثر ترین روش های جلوگیری از آمبولی است )
- هنگام استراحت انگشتان پا را تکان دهید تا جریان خون در پا داشته باشید
– هفته اول آب به زخم ها نخورد ( شستن سر و صورت مانعی ندارد ) و هفته دوم با شامپو بچه انجام گردد
– در صورت داشتن درن ( هر روز خونابهها خارج شود و پمپ درن در حالت وکیوم قرار داشته باشد )
– در صورت تزریق چربی به باسن هنگام نشستن از بالشت مخصوص استفاده کنید
– نحوه خوابیدن بعد ابدومینوپلاستی ، نحوه خوابیدن با دو بالشت زیر سر و گردن و یک بالشت زیر ران ( فرم خوابین V شکل )

- در صورتی که تزریق جربی به باسن دارید ، نحوه قراردادن بالشت زیر ران طوری باشد که به چربی های تزریق شده فشار وارد نشود
– پوشیدن گن طبی بعد ابدومینوپلاستی به فرم دهی بدن بسیار کمک می کند ، گن باید در حالت فشار تا حدی که به پوست آسیب نزند باشد
– گاهی گن باعث حساسیت می شود و بهتر است زیر گن زیرپوش نخی استفاده گردد
– گاهی قرص های آنتی بیوتیک باعث حساسیت می شود و اطلاع دهید تا نوع آن تعویض شود
– معمولا نیاز است یک هفته بعد جراحی به مطب مراجعه کنید
مراقبت بعد ابدومینوپلاستی
عمل جراحی ابدومینوپلاستی (Abdominoplasty) یا جراحی زیبایی شکم، یک روش تهاجمی است که نیاز به مراقبتهای دقیق پس از عمل دارد تا بهبودی سریعتر حاصل شود و خطر عوارض کاهش یابد. رعایت این نکات برای دستیابی به بهترین نتیجه زیبایی و سلامتی بسیار حیاتی است.
در ادامه، راهنمای کامل و جامعی از مراقبتهای بعد از ابدومینوپلاستی آورده شده است:
۱. روزهای اول بعد از عمل (هفته اول)
این دوره حساسترین زمان برای بهبودی است.
استراحت و وضعیت خوابیدن:
باید به حالت نیمهنشسته بخوابید (سر و شانهها بالاتر از بدن باشند) و زانوها را خم کنید. این کار فشار را از روی بخیههای شکم برمیدارد. استفاده از چند بالش زیر سر و زیر زانوها توصیه میشود.
از خوابیدن روی شکم یا پهلو جداً خودداری کنید.
راه رفتن:
راه رفتن آرام و کوتاه در منزل از همان روز اول یا دوم ضروری است تا از لخته شدن خون در پاها (DVT) جلوگیری شود.
هنگام راه رفتن باید کمی خمیده (قوز کرده) باشید تا پوست شکم کشیده نشود.
مدیریت درد:
درد و تورم در روزهای اول طبیعی است. داروهای مسکن تجویز شده توسط جراح را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید.
درنها (لولههای تخلیه):
معمولاً لولههایی برای تخلیه خونابه در محل عمل قرار داده میشود. باید نحوه تخلیه و اندازهگیری مایع داخل آنها را یاد بگیرید و روزانه یادداشت کنید. این لولهها معمولاً پس از چند روز تا یک هفته توسط پزشک خارج میشوند.
۲. پوشیدن گن مخصوص (Compression Garment)
اهمیت: پوشیدن گن فشاری یکی از مهمترین بخشهای مراقبت است. این گن به کاهش تورم، جلوگیری از تجمع مایعات (سروما) و شکلگیری فرم جدید شکم کمک میکند.
مدت زمان: معمولاً باید به مدت ۶ تا ۸ هفته به صورت شبانهروزی (جز زمان حمام کردن) پوشیده شود.
۳. مراقبت از زخم و بخیهها
پانسمان: پانسمانها را طبق دستور پزشک تعویض کنید. محل زخم باید تمیز و خشک نگه داشته شود.
حمام کردن: معمولاً ۴۸ ساعت بعد از عمل یا پس از برداشتن درنها اجازه دوش گرفتن دارید. از آب ولرم استفاده کنید و فشار آب مستقیم روی زخم نباشد.
عفونت: به علائم عفونت مانند قرمزی شدید، گرمی اطراف زخم، ترشحات بدبو یا تب بالا دقت کنید و در صورت مشاهده فوراً به پزشک اطلاع دهید.
۴. فعالیتهای فیزیکی و ورزش
هفتههای اول: از بلند کردن اجسام سنگین (بیشتر از ۲-۳ کیلوگرم) و فعالیتهای شدید خودداری کنید.
رانندگی: تا زمانی که نمیتوانید به سرعت ترمز کنید یا واکنش نشان دهید (معمولاً ۲ تا ۳ هفته) و تا زمانی که داروهای مسکن خوابآور مصرف میکنید، رانندگی ممنوع است.
بازگشت به ورزش: پیادهروی سبک مجاز است، اما ورزشهای سنگین شکمی و بدنسازی معمولاً تا ۶ الی ۸ هفته ممنوع است و باید با اجازه پزشک شروع شود.
۵. تغذیه و رژیم غذایی
هیدراتاسیون: نوشیدن آب فراوان به دفع سموم و کاهش تورم کمک میکند.
پروتئین: مصرف پروتئین (مرغ، ماهی، تخم مرغ) برای ترمیم بافتها ضروری است.
فیبر: به دلیل کمتحرکی و مصرف مسکنها، احتمال یبوست وجود دارد. مصرف میوه، سبزیجات و فیبر فراوان برای جلوگیری از یبوست و فشار نیامدن به عضلات شکم بسیار مهم است.
نمک: مصرف نمک را به حداقل برسانید، زیرا باعث افزایش تورم میشود.
۶. مدیریت اسکار (جای زخم)
پس از بهبود کامل زخمها و کشیدن بخیهها، پزشک ممکن است استفاده از پمادهای ترمیمکننده، ورقههای سیلیکونی یا لیزر درمانی را برای کمرنگ کردن جای بخیه پیشنهاد دهد.
از قرار دادن جای زخم در معرض نور مستقیم خورشید تا یک سال خودداری کنید، زیرا باعث تیره شدن اسکار میشود.
۷. موارد هشدار (چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟)
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر فوراً با جراح خود تماس بگیرید:
تب بالای ۳۸ درجه.
درد شدیدی که با مسکن کنترل نمیشود.
تنگی نفس یا درد قفسه سینه (نشانه آمبولی ریه).
تورم ناگهانی و نامتقارن در یک پا.
خونریزی شدید از محل زخم.
۸. مسائل روحی و روانی
افسردگی خفیف یا نوسانات خلقی در روزهای اول بعد از عمل به دلیل درد، داروها و تغییرات ظاهری طبیعی است. صبور باشید؛ با کاهش تورم و دیدن نتایج نهایی (که ممکن است چند ماه طول بکشد)، روحیه شما بهبود مییابد.
نکته مهم: این اطلاعات عمومی است و جایگزین دستورات جراح شما نمیشود. همیشه اولویت با دستورالعملهای اختصاصی پزشک جراح شماست.
مراقبت از درنها بعد از ابدومینوپلاستی
بله، حتماً. مراقبت از درنها (Drain Care) یکی از مهمترین بخشهای دوره نقاهت بعد از ابدومینوپلاستی است. این لولهها برای خارج کردن خونابه و مایعات اضافی که زیر پوست جمع میشوند تعبیه شدهاند تا از ایجاد “سروما” (تجمع مایع) و عفونت جلوگیری کنند.

در اینجا راهنمای گامبهگام و دقیقی برای مدیریت درنها در منزل آورده شده است:
۱. آشنایی با درن (معمولاً درنهای “جکسون-پرات” یا “هموواک”)
این درنها شامل یک لوله باریک پلاستیکی هستند که یک سر آن داخل شکم و سر دیگر آن به یک مخزن (حبابی شکل یا قمقمهای) متصل است. این مخزن با ایجاد مکش (خلاء)، مایعات را بیرون میکشد.
۲. نحوه تخلیه درن (گامبهگام)
شما باید روزانه (معمولاً ۲ تا ۳ بار یا هر زمان که مخزن نیمهپر شد) درن را تخلیه کنید.
1. شستن دستها: قبل از هر کاری، دستهای خود را با آب و صابون کاملاً بشویید تا از ورود میکروب به محل درن جلوگیری شود.
2. آمادهسازی وسایل: یک پیمانه اندازهگیری (معمولاً بیمارستان به شما میدهد) و یک برگه یادداشت آماده کنید.
3. باز کردن دریچه: گیره یا دریچه روی مخزن درن را باز کنید. (مراقب باشید دستتان به دهانه خروجی برخورد نکند).
4. تخلیه مایع: مخزن را برگردانید و مایع داخل آن را به آرامی درون پیمانه اندازهگیری بریزید.
5. ایجاد مجدد مکش (بسیار مهم): قبل از بستن دریچه، باید مخزن را با دست فشار دهید تا هوای آن خارج شود و به حالت فشرده (مچاله) درآید. در حالی که مخزن فشرده است، درپوش را ببندید.
نکته: اگر مخزن باد کرده باشد، یعنی مکش ندارد و مایع را خارج نمیکند. همیشه باید فشرده باشد.
6. ثبت اطلاعات: مقدار مایع خارج شده، رنگ آن و ساعت تخلیه را دقیقاً یادداشت کنید. پزشک برای تصمیمگیری در مورد زمان کشیدن درن به این اعداد نیاز دارد.
7. دور ریختن مایع: مایع را در توالت بریزید و پیمانه را بشویید. دستهایتان را مجدداً بشویید.
۳. دوشیدن لوله (Milking or Stripping)
گاهی اوقات لختههای کوچک خون یا بافت چربی ممکن است لوله را مسدود کنند. اگر متوجه شدید مایعی وارد مخزن نمیشود یا لختهای در لوله گیر کرده است، باید لوله را “بدوشید”:
1. با یک دست، لوله را نزدیک به محل خروج از پوست محکم نگه دارید (تا لوله از پوست کشیده نشود و درد نگیرد).
2. با دست دیگر (یا با کمک کمی الکل یا لوسیون برای لغزندگی)، انگشت شست و اشاره را روی لوله فشار دهید و به سمت مخزن بکشید.
3. این کار را چند بار تکرار کنید تا لخته به سمت مخزن حرکت کند.
۴. مراقبت از محل ورود درن به پوست
تمیز نگه داشتن: اطراف لولهای که از پوست خارج شده را طبق دستور پزشک تمیز کنید (معمولاً با سرم شستشو یا آب و صابون ملایم).
پانسمان: معمولاً یک گاز استریل کوچک دور لوله قرار میگیرد تا ترشحات احتمالی را جذب کند. اگر خیس شد، آن را تعویض کنید.
ثابت کردن: مراقب باشید لوله کشیده نشود. میتوانید مخزن درن را با سنجاق قفلی به لباس یا گن خود وصل کنید تا آویزان نماند و وزن آن به پوست فشار نیاورد.
۵. رنگ و مقدار ترشحات
رنگ: در روزهای اول، مایع قرمز تیره (خونی) است. به مرور زمان رنگ آن روشنتر شده، به صورتی و سپس زرد شفاف (سروزی) تبدیل میشود.
مقدار: حجم مایع باید روز به روز کمتر شود.
۶. چه زمانی درنها برداشته میشوند؟
پزشک معمولاً زمانی درن را میکشد که میزان ترشحات به حد مشخصی کاهش یابد (مثلاً کمتر از ۲۵ یا ۳۰ سیسی در ۲۴ ساعت برای دو روز متوالی). این معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز طول میکشد، اما در برخی افراد ممکن است بیشتر زمان ببرد.
۷. علائم خطر در مورد درنها
در صورت مشاهده موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
درن به طور ناگهانی از کار افتاده و با دوشیدن هم باز نمیشود.
مایع داخل درن کدر، بدبو یا چرکی شده است.
اطراف محل خروج درن بسیار قرمز، متورم یا دردناک شده است.
درن تصادفاً از بدن خارج شده است (هرگز سعی نکنید خودتان آن را دوباره وارد کنید).
خونریزی تازه و روشن با حجم زیاد وارد مخزن شود.
رعایت این نکات باعث میشود دوره نقاهت راحتتری داشته باشید و از عوارض بعدی جلوگیری کنید.
ماساژ طبی بعد لیپوساکشن
ماساژ طبی بعد از لیپوساکشن که به آن ماساژ تخلیه لنفاوی (Lymphatic Drainage Massage) یا به اختصار MLD گفته میشود، یکی از مهمترین اقدامات برای تسریع بهبودی و دستیابی به بهترین نتیجه ظاهری است.

در اینجا تمام آنچه باید درباره این نوع ماساژ بدانید، توضیح داده شده است:
۱. ماساژ لنفاوی چیست؟
سیستم لنفاوی بدن مسئول دفع مواد زائد و مایعات اضافی است. بعد از لیپوساکشن، به دلیل آسیب موقت به بافتها و عروق لنفاوی، مایعات زیر پوست تجمع میکنند (ورم). ماساژ لنفاوی یک تکنیک ماساژ بسیار ملایم و ریتمیک است که به حرکت این مایعات راکد به سمت گرههای لنفاوی سالم کمک میکند تا از بدن دفع شوند.
۲. چرا این ماساژ بعد از لیپوساکشن ضروری است؟
انجام این ماساژ چندین فایده کلیدی دارد:
کاهش سریعتر ورم و کبودی: با تخلیه مایعات تجمع یافته، ورم با سرعت بیشتری فروکش میکند.
جلوگیری از فیبروز (سفتی بافت): یکی از عوارض شایع لیپوساکشن، ایجاد بافت اسکار سفت و ناهموار زیر پوست است (فیبروز). ماساژ مانع از تشکیل این تودههای سفت میشود و پوست را صاف نگه میدارد.
کاهش درد: با کم شدن فشار مایعات روی اعصاب، درد و ناراحتی بیمار کمتر میشود.
جلوگیری از تجمع مایع (سروما): ماساژ به خروج مایعاتی که ممکن است تبدیل به کیسههای آب (سروما) شوند، کمک میکند.
۳. زمان شروع ماساژ
معمولاً: اکثر جراحان توصیه میکنند ماساژ را ۳ تا ۵ روز بعد از عمل یا به محض اینکه بیمار احساس راحتی نسبی کرد، شروع کنید.
تعداد جلسات: معمولاً یک دوره ۱۰ تا ۱۲ جلسهای توصیه میشود. در هفتههای اول ممکن است نیاز به ۳ تا ۵ جلسه در هفته باشد و سپس به تدریج کم میشود.
۴. نحوه انجام ماساژ (تکنیک)
این ماساژ با ماساژهای معمولی (مانند ماساژ سوئدی یا تایلندی) کاملاً متفاوت است:
بسیار ملایم: فشار دست باید بسیار کم باشد (فقط در حد حرکت دادن پوست، نه فشار دادن عضلات). فشار زیاد میتواند به بافتهای در حال ترمیم آسیب بزند و ورم را بدتر کند.
جهت حرکت: حرکات دست همیشه باید به سمت نزدیکترین گرههای لنفاوی (مثلاً زیر بغل یا کشاله ران) باشد.
بدون روغن زیاد: معمولاً بدون روغن یا با مقدار بسیار کمی لوسیون انجام میشود تا اصطکاک لازم برای کشش پوست وجود داشته باشد.
۵. آیا دردناک است؟
خیر، ماساژ لنفاوی صحیح نباید دردناک باشد. اگر در حین ماساژ درد شدید احساس کردید، یعنی ماساژور فشار بیش از حد وارد میکند و باید به او تذکر دهید. البته ممکن است در مناطق عمل شده کمی حساسیت (Tenderness) وجود داشته باشد که طبیعی است.
۶. ماساژ دستی یا با دستگاه؟
ماساژ دستی (Manual): در هفتههای اول بعد از عمل، ماساژ دستی توسط یک متخصص آموزشدیده بهترین گزینه است، زیرا کنترل فشار دقیقتر است و نقاط حساس شناسایی میشوند.
دستگاه (مانند LPG یا اندرمولوژی): معمولاً بعد از گذشت چند هفته و زمانی که بافتها کمی ترمیم شدند، ممکن است پزشک استفاده از دستگاههایی مانند LPG را برای صاف کردن نهایی پوست و رفع ناهمواریهای سفتتر توصیه کند.
۷. نکات مهم برای بیمار
نوشیدن آب فراوان: قبل و بعد از ماساژ آب زیادی بنوشید تا به کلیهها در دفع سموم آزاد شده کمک کنید.
پوشیدن گن: بلافاصله بعد از ماساژ باید دوباره گن فشاری خود را بپوشید تا فضای خالی زیر پوست بسته بماند و مایع دوباره جمع نشود.
انتخاب متخصص: حتماً نزد کسی بروید که تخصص “ماساژ لنفاوی بعد از جراحی” را داشته باشد، نه یک ماساژور معمولی اسپا.
خلاصه:
ماساژ لنفاوی یک بخش “لوکس” نیست، بلکه بخشی از “درمان” شماست. انجام منظم آن تفاوت چشمگیری در صافی پوست نهایی و سرعت بازگشت شما به زندگی عادی ایجاد میکند.
تاثیر گن طبی بر نتیجه جراحی زیبایی شکم
استفاده از گن طبی (Medical Compression Garment) پس از جراحی زیبایی شکم (ابدومینوپلاستی) یکی از مهمترین بخشهای مراقبتهای بعد از عمل است و تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر نتیجه نهایی جراحی دارد. جراحان پلاستیک تقریباً در تمام موارد، پوشیدن این گنها را برای مدت مشخصی تجویز میکنند.

در ادامه، تأثیرات گن طبی بر نتیجه جراحی زیبایی شکم را به صورت دقیق و علمی بررسی میکنیم:
۱. کاهش تورم و ادم (Edema)
پس از جراحی، بدن به طور طبیعی با ارسال مایعات به ناحیه آسیبدیده واکنش نشان میدهد که منجر به تورم میشود.
مکانیسم: گن طبی با ایجاد فشار یکنواخت و مداوم، از تجمع مایعات میانبافتی جلوگیری کرده و به سیستم لنفاوی کمک میکند تا مایعات اضافی را سریعتر تخلیه کند.
تأثیر بر نتیجه: کاهش سریعتر تورم باعث میشود بیمار زودتر فرم نهایی بدن خود را ببیند و دوره نقاهت کوتاهتری داشته باشد.
۲. کاهش خطر سروما (Seroma) و هماتوم (Hematoma)
یکی از عوارض شایع ابدومینوپلاستی، تجمع مایع زیر پوست (سروما) یا تجمع خون (هماتوم) است.
مکانیسم: در جراحی شکم، پوست از بافت زیرین جدا میشود. پس از عمل، فضایی خالی بین پوست و عضله ایجاد میشود. فشار گن باعث میشود پوست دوباره به بافت زیرین بچسبد و فضای خالی برای تجمع مایعات باقی نماند.
تأثیر بر نتیجه: جلوگیری از سروما و هماتوم نه تنها از نیاز به تخلیه مایع با سرنگ (آسپیراسیون) جلوگیری میکند، بلکه از عفونتهای احتمالی و ناهمواریهای سطح پوست نیز پیشگیری میکند.
۳. بهبود کانتور و فرمدهی بدن (Body Contouring)
هدف اصلی جراحی زیبایی شکم، داشتن شکمی صاف و خوشفرم است.
مکانیسم: پوست پس از جراحی ممکن است شل باشد یا چینخوردگی پیدا کند. گن مانند یک قالب عمل میکند و پوست را در موقعیت جدید و صاف نگه میدارد تا زمانی که بافتها ترمیم شوند و پوست در جای خود سفت شود.
تأثیر بر نتیجه: استفاده مداوم از گن باعث میشود پوست صافتر جوش بخورد و از ایجاد ناهمواری یا موج روی شکم جلوگیری شود.
۴. محافظت از بخیهها و برش جراحی
مکانیسم: گن طبی از کشیدگی ناگهانی پوست در هنگام حرکت، سرفه یا عطسه جلوگیری میکند. این کار فشار را از روی خط بخیه برمیدارد.
تأثیر بر نتیجه: کاهش تنش روی بخیهها باعث میشود اسکار (جای زخم) ظریفتر و باریکتر بهبود یابد و از باز شدن زخم جلوگیری شود.
۵. کاهش درد و افزایش راحتی
مکانیسم: پس از جراحی، حرکت کردن میتواند دردناک باشد. گن با حمایت از عضلات شکم و نگهداشتن بافتها، لرزش و حرکت بافتهای جراحی شده را کاهش میدهد.
تأثیر بر نتیجه: وقتی بیمار درد کمتری داشته باشد، میتواند زودتر راه رفتن را شروع کند (که برای جلوگیری از لخته شدن خون ضروری است) و احساس امنیت بیشتری دارد.
مدت زمان و نحوه استفاده
پروتکل استفاده از گن بسته به نظر جراح متفاوت است، اما معمولاً به صورت زیر است:
مرحله اول (۴ تا ۶ هفته اول): باید به صورت ۲۴ ساعته (شب و روز) پوشیده شود و فقط برای دوش گرفتن درآورده شود.
مرحله دوم (هفتههای بعدی): ممکن است جراح اجازه دهد فقط در طول روز یا نیمی از روز پوشیده شود.
عواقب نپوشیدن گن طبی
اگر بیمار از پوشیدن گن خودداری کند، ممکن است با مشکلات زیر روبرو شود:
تورم طولانیمدت و مزمن.
تشکیل سروما (تجمع مایع) که ممکن است نیاز به جراحی مجدد داشته باشد.
ناهمواری سطح پوست و چینخوردگی.
پهن شدن و زشت شدن جای بخیه (اسکار).
نتیجهگیری
گن طبی یک وسیله جانبی ساده نیست، بلکه بخشی از درمان است. کیفیت نتیجه نهایی جراحی ابدومینوپلاستی تا حد زیادی به همکاری بیمار در پوشیدن صحیح و مداوم این گن بستگی دارد. انتخاب سایز مناسب گن (نه خیلی تنگ که خونرسانی را مختل کند و نه خیلی گشاد که بیاثر باشد) باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود.
مراقبت از زخم بعد ابدومینوپلاستی
مراقبت صحیح از زخم (برش جراحی) پس از عمل ابدومینوپلاستی (جراحی زیبایی شکم) برای جلوگیری از عفونت، کاهش اسکار (جای زخم) و دستیابی به بهترین نتیجه زیبایی حیاتی است. این مراقبتها معمولاً از روز اول بعد از عمل شروع شده و تا چندین ماه ادامه مییابد.
در ادامه راهنمای جامع مراقبت از زخم ابدومینوپلاستی آورده شده است:
۱. مراحل اولیه (هفته اول و دوم)
در این مرحله زخم تازه است و هدف اصلی جلوگیری از عفونت و باز شدن بخیههاست.
تمیز نگه داشتن زخم: معمولاً تا ۴۸ ساعت اول پانسمان اولیه نباید دستکاری شود. پس از آن، طبق دستور پزشک میتوانید دوش بگیرید. هنگام دوش گرفتن، اجازه دهید آب و صابون ملایم (بدون عطر) روی زخم جاری شود. هرگز زخم را نسابید.
خشک کردن: پس از شستشو، محل زخم را با ضربات ملایم حوله تمیز یا گاز استریل خشک کنید (نکشید). رطوبت دشمن ترمیم زخم است.
تعویض پانسمان: اگر پزشک دستور تعویض پانسمان داده است، حتماً دستهای خود را قبل از تماس با زخم کاملاً بشویید. از گاز استریل و بتادین (فقط اگر پزشک تجویز کرده باشد، چون بتادین خالص میتواند ترمیم را کند کند) یا پماد آنتیبیوتیک استفاده کنید.
بررسی درنها (Drains): اگر لولههای تخلیه (درن) دارید، محل ورود آنها به پوست نیز یک زخم محسوب میشود. اطراف لوله را تمیز نگه دارید و مایع جمع شده را طبق دستور تخلیه و ثبت کنید.
۲. وضعیت بدن و کاهش فشار
فشار روی خط بخیه میتواند باعث باز شدن زخم یا پهن شدن اسکار شود.
حالت خمیده: در هفته اول، هنگام راه رفتن و ایستادن کمی خمیده (قوز کرده) باشید تا پوست شکم کشیده نشود.
خوابیدن: هنگام خوابیدن، چند بالش زیر زانوها و پشت خود بگذارید تا بدن در حالت «V» شکل یا صندلی ساحلی قرار گیرد. این کار کشش روی بخیههای پایین شکم را کم میکند.
۳. مراقبت از بخیهها و چسبها
نخهای بخیه: اکثر بخیههای امروزی جذبی هستند و نیازی به کشیدن ندارند. اگر بخیهها غیرجذبی باشند، معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ روز بعد توسط پزشک کشیده میشوند.
چسبهای استریاستریپ (Steri-Strips): گاهی روی زخم چسبهای باریک کاغذی زده میشود. این چسبها را نکنید؛ اجازه دهید خودشان شل شده و بیفتند. آنها از لبههای زخم محافظت میکنند.
۴. علائم هشدار دهنده (عفونت)
باید هر روز زخم را بررسی کنید. اگر علائم زیر را دیدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
قرمزی شدید که گسترش مییابد.
تورم غیرعادی یا گرم شدن اطراف زخم.
ترشحات چرکی (زرد یا سبز) و بدبو.
تب بالای ۳۸ درجه.
درد شدیدی که با مسکن کنترل نمیشود.
خونریزی تازه و روشن که بند نمیآید.
۵. مدیریت اسکار (جای زخم) – مرحله بلندمدت
پس از اینکه زخم کاملاً بسته شد (معمولاً بعد از ۳ تا ۴ هفته)، مرحله مدیریت اسکار شروع میشود تا جای بخیه کمرنگ و محو شود.
ژل یا ورقههای سیلیکونی: اینها استاندارد طلایی درمان اسکار هستند. استفاده مداوم از آنها (به مدت ۳ تا ۶ ماه) باعث صاف و نرم شدن جای زخم میشود.
ماساژ اسکار: پس از اجازه پزشک، ماساژ ملایم خط بخیه با روغنهای طبیعی (مثل روغن ویتامین E یا روغن بادام) یا کرمهای ترمیمکننده به شکستن بافتهای فیبروز و نرم شدن اسکار کمک میکند.
دوری از آفتاب: اشعه UV باعث تیره شدن دائمی جای زخم میشود. تا یک سال نباید آفتاب مستقیم به اسکار بخورد. اگر در معرض آفتاب هستید، از کرم ضدآفتاب با SPF بالا روی خط بخیه استفاده کنید.
لیزر درمانی: در ماههای بعد، اگر جای زخم قرمز یا برجسته بود، لیزر (مانند PDL یا CO2 فرکشنال) میتواند به بهبود ظاهر آن کمک کند.
۶. تغذیه و سبک زندگی
ترمیم زخم نیاز به انرژی و مواد مغذی دارد.
پروتئین: مصرف گوشت، تخممرغ، ماهی و حبوبات را افزایش دهید. پروتئین بلوک سازنده پوست است.
ویتامین C و روی: برای کلاژنسازی و ترمیم بافت ضروری هستند (مرکبات، فلفل دلمهای، آجیل).
عدم مصرف سیگار: سیگار و دخانیات جریان خون را به شدت کاهش میدهند و میتوانند باعث نکروز (مرگ بافت) و باز شدن زخم شوند. حداقل تا ۶ هفته بعد از عمل مطلقاً سیگار نکشید.
نکته مهم: همیشه دستورالعملهای جراح خود را در اولویت قرار دهید، زیرا تکنیکهای جراحی و شرایط بدن هر فرد متفاوت است.

